چند وقت یکبار باید گیاهانمون رو آبیاری کنیم؟ این سؤالیه که مرتباً پرسیده میشه. برای پاسخ دادن به این پرسش باید بدونین که یک گیاه بدون آب از بین میره. آبیاری گیاهان آپارتمانی یه اصل مهم و ضروریه، چون اون ها به منابع طبیعی آب دسترسی ندارن. درحقیقت، آبیاری گیاهان خانگی کاملاً به ما بستگی داره. گفته شده که بیشتر مرگ گیاهان در واقع به دلیل کمبود آب یا آبیاری بیش از حد هستش. ما در این مقاله به شما در مورد روش صحیح آبیاری گیاهان آپارتمانی صحبت میکنیم، با مقالات سبز آفرین همراه باشین.
زمان مناسب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی کی هستش؟
گیاهان خانگی علاقه زیادی به شرایط سخت ندارن. با این حال این واقعیت وجود داره که معمولاً روال های آبیاری در طولانی مدت به خوبی عمل نمیکنن و بعداً شما رو با مشکلات بیشتری روبرو میکنن. هر گیاه روش آبیاری مختص به خودش رو داره. گیاهان آپارتمانی که نیازهای مختلف دارن، به عنوان مثال مکان و اندازه اون ها متفاوت هستش، بنابراین میزان آب مورد نیازشون هم متفاوت خواهد بود.
متأسفانه پاسخ به این مسئله معمولاً به تجربه و تمرین برمیگرده و یک قانون سخت و سریعی برای پیروی از اون وجود نداره، این مورد تنها به مشاهده و تعامل با گیاه نیاز داره.
منظور ما از تعامل، لمس سطح خاک و دیدن مرطوب بودن یا خشک بودن خاک هستش. اگه سطح خاک و اینچ اول زیر اون خشک باشه، زمان آبیاری گیاهان خانگی شما فرا رسیده. اگه سطح خاک هنوز مرطوب باشه، آبیاری لازم نیستش.
با بررسی وزن گیاه و گلدان هم میتونین به این موضوع پی ببرین. گلدان یا ظرفی که به شدت از آب اشباع شده باشه، بسیار سنگین تر از قابلمه ای هستش که کاملاً خشک شده. همچنین ابزارهایی هم برای اندازه گیری رطوبت و آب موجود در خاک وجود دارن.
از بین همه روش ها و ترفندهایی که افراد پیشنهاد میدن، وزن گلدان یکی از محبوب ترین موارد ماست. چند بار که این کار رو انجام بدین، برحسب وزن اون میدونین که چه مقدار آب برای گیاه لازم هستش.
علائمی که نشون از زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی داره
گاهی اوقات میشه فهمید که زمان دقیق آبیاری رو تشخیص بدیم، چون تعدادی از گیاهان آپارتمانی بسیار هوشمندانه عمل میکنن و به شما میگن که چه زمانی به آب نیاز دارن. مثلاً بعضی از گیاهان برگ هاشون به سمت پایین قرار میگیره و حالت پژمردگی به خود میگیرن.
اما به چند نکته ظریفی که نشون دهنده زمان مناسب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی هستن توجه کنین.
زمانی که آب گیاه کم باشه:
- برگ ها پژمرده میشن و گاهی اوقات کمرنگ یا شفاف هستن.
- گل ها به سرعت محو یا در واقع نمیتونن شکوفا بشن.
- قدیمی ترین برگ های گیاه شروع به ریزش میکنن.
- لبه های برگ قهوه ای و خشک میشن.
زمانی که آب گیاه زیاد هستش:
- برگ ها پژمرده میشن.
- گل ها کپک میزنن.
- برگ های قدیمی و جدید گیاه شروع به ریزش میکنن.
- نوک برگ ها قهوه ای میشن.
شاید تصور کنین که ما اشتباهاً گزینه های ذکر شده در بالا رو تکرار کردیم اما باید بدونین که آبیاری بیش از حد یا خیلی کم باعث ایجاد علائم هشدار دهنده بسیار مشابهی تو گیاهان آپارتمانی میشن. مثلا اگه گیاه زنبق بیش از حد آبیاری بشه، مقدار کمی از برگ های اون جمع میشه که برای یک تازه کار ممکنه به این معنی باشه که اون به آب بیشتری نیاز داره و طولی نمیکشه که اون در یک چرخه آبیاری مداوم گرفتار میشه.
اگر هرگز علائم ذکر شده در بالا رو مشاهده نکردین، برای قضاوت به روش های دیگه ای مراجعه کنین مانند، وزن گلدان، لمس خاک، عقل سلیم و سایر موارد و یک تصمیم مناسبی رو متناسب با وضعیت گیاه خود بگیرین.
چه زمانی در روز برای آبیاری گیاهان آپارتمانی بهتره؟
بهترین زمان برای آبیاری گیاهان خانگی چه زمانیه؟ برای بسیاری از گیاهان آپارتمانی اهمیتی نداره که صبح، ظهر یا عصر اون ها رو آبیاری کنین. اما به عنوان یک قاعده کلی، بهترین کار این هستش که از غوطه ور شدن گیاه یا ساقه های اون در هنگام آبیاری در آب، خودداری کنین. ایده اصلی این هستش که اگه این کار رو انجام بدین، آب روی گیاه باقی میمونه و وقتی درجه حرارت تو شب کاهش میابه، میتونه باعث پوسیدگی گیاه یا بیماری اون بشه. اگه گیاه رو در صبح سیراب کنین، آب در ساقه های اون کم کم بخار میشه.
چقدر آب برای آبیاری گیاه های آپارتمانی نیازه؟
میزان آب بستگی به عوامل زیر دارد:
- خودِ گیاه
اگه گیاه دارای برگ های ضخیم و گوشتی باشه، به طور طبیعی با دریافت آب کمتر، سازگاری بیشتری داره مثل، کاکتوس و ساکولنت. اگه زیاد آبیاری بشن، احتمال پوسیدگی گیاه افزایش میابه. از طرف دیگه اگه برگ های گیاه نازک یا زیاد باشه، مقاومت کمتری در برابر آبیاری خواهد داشت و به آبیاری مکرر نیاز داره.
- زمان سال
در زمستان نور کمتری وجود داره و هوا سردتره. این به این معنی که سرعت رشد گیاه کاهش پیدا میکنه چون فتوسنتز از اثر کمتری برخورداره. اگه اتاق بیش از حد گرم نباشه، ممکنه بتونین آبیاری رو فقط به یک یا دو بار در ماه کاهش بدین.
- محیط زیست
با افزایش دما و شدت نور، نیاز به آب نیز افزایش پیدا میکنه. افزایش هر دو این متغیرها منجر به سطح مؤثرتری از فتوسنتز میشه که این امر به نوبه خود به آب بیشتری هم نیاز داره.
- میزان اطراف
گیاهانی که در مکان های بسیار مرطوبی قرار دارن، نسبت به محیط های خشک به آب کمتری احتیاج پیدا میکنن.
- اندازه و متریال ساخت گلدان
به عنوان یک قاعده کلی، یک گیاه بزرگ تو گلدان کوچک به آب بسیار بیشتری نسبت به گیاه کوچک تو یه گلدان بزرگ احتیاج داره. دلیل این امر این هستش که اگه ریشه ها گلدان رو پُر کنن، ظرفیت کمتری برای آب به وجود میاد (چون ریشه ها فضا رو اشغال میکنن). عکس این قضیه هم صدق میکنه، وقتی گیاه کوچک هستش اما در یک گلدان بزرگ قرار داره، در این شرایط آب بیشتری میتونه توسط خاک نگه داشته بشه، بنابراین آبیاری کمتری لازم هستش.
گیاهان موجود تو گلدان های سفالی در مقایسه با گلدان های پلاستیکی، به طور معمول آب بیشتری نیاز دارن چون خاک رس منافذ زیادی داره. سرانجام اگه به اطراف گیاه مالچ بزنین آب برای مدت طولانی تری تو گلدان باقی میمونه، چون مالچ مانع از خشک شدن سریع سطح خاک میشه.
آبیاری گیاهان آپارتمانی چجوریه؟
سه روش اصلی برای آبیاری وجود داره. گاهی اوقات استفاده از این روش ها به راحتی شما بستگی دارن. با این حال غالباً همیشه بهتره که یک بار در حجم زیادی گیاه رو آبیاری کنین و سپس صبر کنین تا خاک شروع به خشک شدن کنه.
روش آبیاری بالایی
این فقط شامل آبیاری از بالا میشه و اجازه میده تا آب از طریق جاذبه از گلدان فیلتر بشه. اگرچه این کار بسیار سریع اتفاق میفته، اما از دقت کمتری نسبت به دو روش دیگه داره. بنابراین همیشه بهتره که گلدان در یک ظرف یا یک سینی قرار بگیره تا هر آبی که از سوراخ های زهکشی خارج میشه، به درون اون ریخته بشه. اگه گلدان شما هیچ سوراخی جهت تخلیه و زهکشی برای خروج آب اضافی نداشته باشه، پس چاره ای جز استفاده از این روش نخواهین داشت، اما بسیار مراقب باشین که این کار رو بیش از حد تکرار نکنین.
روش آبیاری زیرین
با استفاده از روش آبیاری زیرین، گلدان گیاه در یک سینی قرار گرفته و شما فقط سینی رو از آب پُر میکنین. در نهایت آب به داخل ریشه گلدان کشیده میشه. اگر سینی زیر گلدان کاملاً کوچک باشه، ممکنه لازم باشه که چند بار این کار رو تکرار کنین تا آب بیشتری به داخل گلدان کشیده بشه. برای جلوگیری از پوسیدگی حتماً آب اضافی رو که هنوز درون سینی باقی مونده رو دور بریزین.
روش غوطه وری
شما باید یک ظرف بزرگی مانند یک ظرف شستشو پر کنین و سپس انتهای گلدان گیاه خود رو تو آب قرار بدین به گونه ای که آب به سطح گلدان برسه . حباب هایی روی سطح ظاهر میشن و هنگامی که متوقف میشه (بعد از یک دقیقه یا بیشتر) ریشه گیاه کاملاً با آب اشباع خواهد شد، سپس میتونین گلدان رو از آب خارج کنین. اگه چندین گیاه رو تو یک آب انجام میدین، این روش خطر شیوع بیماری ها یا آفات رو به همراه خواهد داشت. اطمینان حاصل کنین که گیاهان سالم هستن، یا گیاه بیمار رو تو آخر لیست بزارین.
از چه آبی برای آبیاری گیاهان آپارتمانی استفاده کنیم؟
بهترین آبی که میتونین تو گیاهان آپارتمانی استفاده کنین، طبیعی ترین آب هستش، آب باران یا آب معدنی. اما هر دوی این گزینه ها در طولانی مدت غیر عملی یا گران هستن، بنابراین آب شیر متداول ترین نوع آب هستش.
در اکثر مواقع، آب لوله کشی مشکلی ایجاد نمیکنه، اما اگر تو منطقه ای زندگی میکنین که آب نرم داره ( درصورتی که آب دارای سختی نباشه)، برای جلوگیری از بروز مشکلات باید یک مرحله اضافی رو طی کنین. به این دلیل که آب نرم حاوی نمکی هستش که در خاک جمع میشه و در نهایت باعث انتقال طبیعی مواد معدنی و آب به ریشه ها میشه.
برای جلوگیری از این اتفاق، هر دو ماه یه بار گلدان را شستشو بدین، این روش فقط شامل ریختن آب برای شستن نمک جمع شده از سوراخ های زهکشیه. حتماً کود رو هم مجدداً تعویض کنین زیرا با این کار علاوه بر نمک، مواد مغذی موجود تو خاک هم از بین خواهد رفت.
مشکلات آبیاری گیاهان آپارتمانی
آبیاری به طور معمول یک روند سریع و بدون دردسره، اما گاهی اوقات مشکلی در خاک وجود داره که باعث بروز اختلالاتی میشه:
آب به سطح نفوذ نخواهد کرد
این امر در اثر یک سطح خاک خیلی خشک اتفاق میفته. این مشکل معمولا رخ نمیده مگه اینکه مخلوط خاک گلدان شما حاوی مقادیر زیادی رس باشه، به عنوان مثال اگه از خاک باغچه به جای کمپوست استفاده بشه یا سطح خاک کاملاً خشک شده باشه. بنابراین کافیه که سطح خاک رو با چنگال سوراخ کنین تا کمی خرد بشه، سپس دوباره آبیاری رو امتحان کنین.
آب مستقیم از انتهای گلدان خارج میشه
این زمانی اتفاق میفته که خاک کاملاً خشک شده. این منجر به دور شدن خاک از لبه های گلدان میشه و کانال واضحی رو برای تخلیه آب ایجاد میکنه، بنابراین خاک فرصتی برای جذب هر یک از آب هایی که به سرعت از اون عبور میکنن رو نداره. راه حل این هستش که روش آبیاری غوطه وری رو دنبال کنین و اگه عملی نیست، میتونین آبیاری زیرین رو امتحان کنین.
نحوه آبیاری انواع گیاهان آپارتمانی
در زیر چنیدن نوع گیاه آپارتمانی را معرفی کرده و روش آبیاری آنها را بیان میکنیم:
اسپاتی فیلوم (Peace Lily)
گل های اسپاتی فیلوم ترجیح میدن قبل از آبیاری خاکشون کاملاً خشک بشن. قبل از آبیاری، کاملاً اطمینان حاصل کنین که خاک گلدان تقریباً خشک شده. پس از خشک شدن کامل خاک گلدان، این گل پژمرده به نظر خواهد رسید. سعی کنین که کمی قبل از این اتفاق به اون آب بدین.
ارکیده شاپرکی (Phalaenopsis Orchids)
آبیاری بیش از حد معمول ترین دلیل تلاش مردم برای مراقبت از ارکیده شاپرکی هستش. صبر کنین تا محیط گلدان خشک بشه و ریشه های اون به رنگ سفید نقره ای تبدیل بشه، سپس کاملاً اون رو آبیاری کنین. برگ ها وقتی کم آب بشن، چروکیده و آویزان به نظر میرسن. سعی کنین از این اتفاق جلوگیری کنین، زیرا میتونه به طور قابل توجهی بر سلامت ارکیده شما تأثیر بزاره.
فیتونیا ورسافلتی (Nerve Plants)
گیاهان فیتونیا ورسافلتی به خاک گلدان مداوم مرطوبی نیاز دارن. پس از خشک شدن قسمت بالای خاک، مرتباً به اون آب بدین. همچنین اون ها به دلیل آبیاری زیاد مستعد پوسیدگی ریشه هم هستن. مطمئن بشین که برای آبیاری مجدد، خاک مرطوب باشه نه اینکه از آب اشباع شده باشه.
فیکوس (Rubber Plant)
به طور معمول، گیاهان فیکوس باید تقریباً هر هفته در طول فصل رشد و هر ۱۰ تا ۱۴ روز یک بار در زمستان آبیاری بشن. همانطور که در بالا ذکر شد، گیاه خود را ارزیابی کنین تا به یک برنامه زمانی پایبند بشین.
نخل کنتیا (Kentia Palm)
نخل های کنتیا در برابر خشکسالی نسبتاً مقاوم هستن که از آبیاری بیش از حد از و کم آبی رنج میبرن. وقتی هفت سانتی متر از سطح خاک خشک شد، اون ها رو کاملاً آبیاری کنین.
گیاه برگ بیدی (Wandering Jew Plant)
در آبیاری گیاهان آپارتمانی مهمه که به گیاه برگ بیدی نیز توجه کنین. این گیاه در صورت آبیاری بیش از حد، مستعد پوسیدگی ریشه هستش.
گیاه مارانتا (Prayer Plant)
گیاهان مارانتا به یک گلدان مناسب برای تخلیه نیاز دارن و خاک اون ها باید مرتباً مرطوب نگه داشته بشه، اما نباید خیس باشه. قسمت بالای خاک باید همیشه رطوبت کمی داشته باشه. آبیاری منظم تا زمانی که کمی آب از ته گلدان تخلیه بشه عالی هستش.
گازمانیا (Guzmania)
برخلاف بسیاری از گیاهان، گیاه گازمانیا به جای افزودن آب به خاک، با ریخته شدن آب تو مرکز گل یا بوته سیراب میشه. اون ها گیاهان هوازی هستن و در درجه اول ریشه های خود را برای جذب آب و مواد مغذی محکم میکنن. مرکز گل رو چندین بار تو هفته از آب پُر کنین تا مطمئن بشین که آب کافی برای رشد دارن.
کالاتیا اورانتا (Calathea Ornata)
گیاه کالاتیا اورانتا به رطوبت مداومی نیاز داره، بنابراین آبیاری اون باید به طور منظم صورت بگیره. سعی کنین که به محض خشک شدن سطح خاک، با آبیاری خاک اون رو مرطوب نگه دارین.
بنجامین (Weeping Fig)
گیاه بنجامین باید به طور منظم برای حفظ رطوبت خاک، آبیاری بشه. این گیاه نسبت به ناخالصی های موجود در آب کاملاً حساس هستش، بنابراین استفاده از آب فیلتر شده یا آب باران روش خوبی برای جلوگیری از بروز مشکلات هستش. گیاه بنجامین به دلایل مختلفی مستعد ریزش برگ هستش، بنابراین اگه به طور صحیحی آبیاری نشه، به زودی به شما نشانه هایی رو ارائه میده.
گیاه شعله جاوید (Eternal Flame Plant)
پس از خشک شدن چند اینچ از سطح بالای خاک، گیاه شعله جاوید رو کاملا آبیاری کنین. این گیاه میتونه در مورد نوع آب مصرفی بسیار حساس باشه، بنابراین استفاده از آب باران یا آب مقطر ایده خوبی هستش.
گل آنتوریوم (Flamingo Flower)
پس از خشک شدن چند سانتی متر از سطح خاک گل آنتوریوم، اون رو کاملاً آبیاری کنین. آنتوریوم آبیاری کم رو به خوبی تحمل میکنه، اما از آبیاری بیش از حد رنج میبره.
گیاه کالانکوئه گل دار (Flaming Katy)
یک گیاه کالانکوئه گل دار میتونه خانه رو با شکوفه های زمستانی و بهاری که ماه ها دوام دارن با طراوت نشون بده. در صورت شاداب بودن این گیاه، از آبیاری زیاد پرهیز کنین. پس از خشک شدن نیمه بالایی خاک، اون رو کاملاً آبیاری کنین.
سينگینيوم پودوفیلوم (Arrowhead Plant)
گیاه سينگینيوم پودوفیلوم نسبتاً در مقابل خشکی مقاوم هستش و باید فقط با خشک شدن یک تا دو سانتی متر بالای خاک باید کاملاً آبیاری بشن. فصل زمستان به میزان قابل توجهی نیاز آبی اون ها رو کاهش میده.
پپرومیا (Peperomia)
صدها گونه از گیاه پیرومیا با ظاهر کاملاً متفاوت وجود دارن که باعث محبوبیت واقعی اون ها در بین دوستداران گیاهان آپارتمانی میشن. بیشتر اون ها اغلب شاداب هستن، بنابراین بهتره قبل از آبیاری کامل صبر کنین تا پنج سانتی متر بالای خاک خشک بشه. اون ها در برابر خشکی نسبتاً مقاوم هستن، بنابراین میتونن با کمی غفلت کنار بیان.
کلام آخر
آبیاری گیاهان آپارتمانی را در بالا توضیح دادیم، مهم که زمان و مقدار آب مورد نیاز گیاهان خودتون رو بررسی کنین، زیرا اونا به برای سالم موندن به آبیاری اصولی نیاز دارن. به غیر از این مورد لازم که در مورد مقدار خاک، نور و دمای اتاق نیز اطلاعات خودتون رو افزایش بدین تا از وجود گیاهان در آپارتمان خود نهایت لذت را ببرین.